จะเปลี่ยนแปลงอย่างไรดี
ผมเป็นครู ประสบการณ์ สอนน้องๆ ตั้งแต่ชั้นประถม มัธยม นิสิตมหาวิทยาลัย เป็นกรรมการสถานศึกษา และสภามหาวิทยาลัยหลายแห่ง เคยเป็นกรรมการ กพฐ สองสมัย กรรมการและที่ปรึกษา สสวท หลายสมัย และอื่นๆ ได้เห็นปัญหาการศึกษาไทย และพบว่ายากที่จะเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงเหมือนการยกตึกย้ายข้ามถนน คิดว่าหลายท่านคงทราบดีว่าทำได้ยากกว่าการรื้อสร้างใหม่
การเปลี่ยนแปลงจากสังคมฐานความรู้ มาสู่ สังคมจิตสำนึก ผมจึงทำด้วยจุดเล็กๆ ที่คิดว่า ถ้าขับเคลื่อนพร้อมกันคงขยับได้บ้าง จึงเน้นที่ลงมือทำ จัดกิจกรรมตามโอกาสอำนวย ทั้งที่คิวบิกครีเอทีฟ และ อาสาช่วยโรงเรียนที่สนใจ และได้รับเชิญไปช่วยจากที่ต่างๆ
ผมอยากเสนอแนวทางที่เปลี่ยนแปลงการเรียนรู้ของน้องๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อน้องในยุคที่เอไอกำลังกดดันเข้ามา
ยุคเอไอ ความรู้เกิดใหม่มากมาย ความรู้ไม่มีขอบเขต ดังนั้นจึงต้องลดความสำคัญของหลักสูตรที่ตีกรอบการเรียนรู้แบบจำกัด ไม่มีคำว่าเกินหลักสูตร เด็กประถมอาจเรียนรู้ในสิ่งที่ตนสนใจในระดับความรู้ที่สูงก็ได้ ผมจัดกิจกรรมโค้ดดิ้ง เอไอ หรือเรื่องเกี่ยวกับวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์ ที่ใช้หลักให้เข้าใจ สนุกกับการค้นหา ตั้งคำถาม หาคำตอบ การคิด ให้เหตุผล หรือการทำการทดลอง สร้างโครงงานตามจินตนาการของน้องๆเองได้
เปลี่ยนจากวิธีการเป็นผู้ถ่ายทอด ให้น้องๆเรียนรู้หาคำตอบ โดยใช้เอไอเป็นผู้ช่วย เช่นผมสอนโค้ดดิ้งด้วยไพทอน เมื่อเริ่มการทำโค้ด IDE มีเอไอช่วย น่าทึ่งมาก เช่นให้น้องๆ เขียนโค้ดจัดเรียงข้อมูล พอเริ่มโค้ดไปได้นิดเดียว เอไอรู้ว่าโจทย์คืออะไร เอไอช่วยเขียนให้จบเลย ผมต้องเปลี่ยนวิธีการขอให้น้องโค้ดด้วยตนเองก่อน แล้วให้เอไอช่วยตรวจ หรือ ให้เอไอเสนอวิธีของเอไอ แล้วน้องๆวิจารณ์ ว่าวิธีไหนดีกว่ากัน ไม่อยากเห็นน้องใช้เอไอ ช่วยทำการบ้าน ต้องเน้นให้เห็นและแสดงได้ว่า การคิด การทำ เกิดจากความคิด ของน้องและบอกได้ว่าเอไอช่วยส่วนใด
ต้องปรับเปลี่ยนให้การเรียนแบบเรียนรู้ได้เร็ว มี Learning curve สั้น เอไอ ให้ข้อมูล ความรู้ หรือคำอธิบายได้เร็ว แต่ผมต้องสร้างแรงจูงใจ เช่นการตั้งคำถามที่ดี ตั้งเรื่องที่น่าสนใจ และต้องเข้าใจว่าน้องแต่ละคน ต่างวัย การคิด การอภิปราย การแก้ปัญหา ต่างกัน ชี้แนะวิธีประเมินข้อมูลจากเอไอ ที่สำคัญต้องส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking)
ออกแบบสร้างกิจกรรมที่ เอไอทำไม่ได้ง่าย เช่นกิจกรรม เกี่ยวกับจิตสำนึก เช่น ผมจัดกิจกรรมที่เน้น จิตสำนึกวิศวกรรม การทดลอง การสร้างโครงงาน ชิ้นงาน หรือ กิจกรรมแก้ปัญหา สร้างนวัตกรรม ที่เน้น การใช้จินตนาการ ความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) การสื่อสารและร่วมมือ (Collaboration & Communication) การใช้ชีวิต การเข้าใจตนเองและผู้อื่น (Emotional Intelligence) การตั้งคำถาม และการให้เหตุผล (Questioning & Reasoning)
ควรปรับเปลี่ยนเลิกหรือลดระบบการสอบ แต่หาวิธีการประเมินจากผลการเรียนรู้ การพัฒนาตนเองเป็นรายบุคคล การเรียนรู้รายบุคคล เอไออาจมีส่วนเป็นเพื่อนช่วยตามความสนใจของการเรียนรู้ ไม่เน้นเรียนเพื่อสอบ หรือใช้แบบ one size fit all. ปรับการประเมินผล เน้นกระบวนการ ไม่ใช่ดูแค่คำตอบ แทนที่จะวัดแค่ ข้อสอบมีคำตอบถูก/ผิด วงกลม แต่ควรวัดว่านักเรียนคิดได้อย่างไร มีเหตุผลแค่ไหน ใช้เทคโนโลยีช่วยเรียนรู้อย่างไร มีความสามารถแค่ไหน
ต้องปรับเปลี่ยนให้เน้นจริยธรรมในการใช้เอไอ ไม่ใช่เอไอรู้ทุกอย่าง
คำตอบของ AI อาจมี bias หรือผิดพลาดได้ การทำการบ้าน ลอกคำตอบจากเอไอโดยไม่เข้าใจ หรือเรียนรู้ให้กระจ่าง มีผลไม่ต่างจากการทุจริต ฝึกให้โปร่งใส ฝึกการอ้างอิงอย่างถูกต้องเมื่อนำเนื้อหาจากเอไอมาใช้
ทุกวันนี้กิจกรรมที่ผมจัดจะให้ความสำคัญกับกิจกรรมที่แตกต่างจากการเรียนในระบบโรงเรียนปกติ เน้นการเรียนรู้เสริมจากระบบโรงเรียน และบูรณาการ ใครที่ติดตามคงจะได้เห็น เช่น Science explorer camp, AI for Kids, AI for Teens, Math visualization, AI ML Innovation camp, Python with Game , Python with turtle ฯลฯ
อยากให้การศึกษายุคใหม่ ไม่กลัวเอไอ ไม่ปฎิเสธเอไอ รู้เท่าทันเอไอ เพื่อช่วยสนับสนุนการเรียนรู้ ไม่แฟชั่นกับการสนุกใช้เอไอ
ทั้งนี้ เป็นมุมมองของผม ที่เป็นจุดเล็กๆ ที่อยากช่วยมีส่วนขยับเขยื้นการเรียนรู้ของน้องๆ
ที่มา ยืน ภู่วรวรรณ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น